مقالات
نحوه رگلاژ کردن ترمز های بادی چگونه است
چطوری ترمز بادی کامیون رو رگلاژ کنیم؟
تا حالا شده پشت فرمون یه کامیون سنگین باشی و احساس کنی ترمز مثل قبل کار نمیکنه؟ یا موقع بار سنگین گرفتن، ترمز گرفتنت طول بکشه؟ واقعیت اینه که سیستم ترمز بادی نقش مهمی توی امنیت راننده و بار داره. خرابی یا تنظیم نبودن درست ترمز بادی، فقط یه مشکل فنی ساده نیست؛ یه خطر جدیه! حالا خبر خوب چیه؟ رگلاژ کردن ترمز بادی اونقدرها هم که فکر می‌کنی سخت نیست.
ما اینجا توی سایت رودباکس که یکی از معتبرترین منابع برای تامین و فروش قطعات خودروهای سنگین و سبک هست، قراره به زبون ساده و کاملاً کاربردی نحوه رگلاژ کردن ترمزهای بادی رو برات توضیح بدیم.
ترمز بادی خودرو سنگین چطور کار می‌کنه؟
ترمزهای بادی، بر پایه فشار هوا کار می‌کنن. وقتی پدال ترمز رو فشار می‌دی، هوای فشرده وارد سیلندر ترمز می‌شه و باعث فشار به لنت‌ها و توقف خودرو می‌شه. این سیستم در ماشین‌های سنگین مثل کامیون، اتوبوس و تریلی رایجه چون عملکرد قوی و پایداری داره.
اجزای اصلی سیستم ترمز بادی
| نام قطعه | وظیفه اصلی |
|---|---|
| کمپرسور هوا | تولید و فشرده‌سازی هوا برای ترمز |
| مخزن هوا | نگهداری هوای فشرده |
| شیر کنترل ترمز | هدایت هوا به سیلندرهای ترمز |
| سیلندر ترمز | تبدیل فشار هوا به نیروی مکانیکی برای فشار به لنت |
| لنت ترمز | تماس با کاسه ترمز برای کاهش سرعت چرخ‌ها |
| فنر برگشت | بازگرداندن لنت‌ها به حالت اولیه بعد از ترمزگیری |
چرا باید ترمز بادی رو رگلاژ کنیم؟
قبل توضیحات اصلی باید بدونیم رگلاژ کردن اصلا به چه معنیه؟
رگلاژ یعنی چه؟
رگلاژ ترمز بادی یعنی تنظیم فاصله و حرکت قطعات درگیر ترمز تا عملکرد سیستم ترمز بهینه باشد.
در خودروهای سنگین مثل کامیون یا اتوبوس، ترمزها با فشار هوای فشرده کار می‌کنند. وقتی پدال ترمز فشار داده می‌شود، هوا به سیلندر ترمز وارد شده و باعث فشار روی لنت‌ها می‌شود تا چرخ‌ها متوقف شوند.
به زبان ساده: نه آن‌قدر نزدیک که ترمز بسوزه و گیر کند، نه آن‌قدر دور که پدال زیاد پایین بره و ترمز دیر بگیرد.
اگر فاصله لنت تا کاسه یا کورس سیلندر درست نباشد:
ترمز دیر عمل می‌کند (پدال زیاد پایین می‌رود)
یا خیلی زود عمل می‌کند و لنت‌ها سریع می‌سوزند و ساییده می‌شوند
رگلاژ باعث می‌شود ترمز یکنواخت، مطمئن و بدون صدا کار کند.
مهم‌ترین دلایل برای رگلاژ ترمز بادی
افت قدرت ترمزگیری
ایجاد صداهای غیرعادی موقع ترمز گرفتن
ساییدگی نامتوازن لنت‌ها
فشار بیش از حد روی دیسک یا کاسه ترمز
افزایش خطر خرابی ترمز بادی در موقعیت‌های حساس
آموزش رگلاژ ترمزهای بادی به زبان ساده
۱. آماده‌سازی قبل از رگلاژ
قبل از شروع هر کاری، ایمنی مهم‌ترین اصل است:
پارک خودرو روی سطح صاف
خودرو را روی زمین صاف و محکم پارک کنید.
ترمز دستی را کاملاً بکشید.
بالا بردن چرخ‌ها با جک مناسب
برای دسترسی راحت به سیلندر و لنت‌ها، چرخ‌های محور مورد نظر را با جک بالا بیاورید.
اطمینان حاصل کنید خودرو کاملاً ثابت است و احتمال لغزش وجود ندارد.
تخلیه سیستم هوای بادی
فشار هوا را از مخزن و سیستم ترمز تخلیه کنید تا هنگام باز کردن پیچ‌ها خطرناک نباشد.
دقت کنید فشار باقی‌مانده هم کاملاً آزاد شود تا فنرهای بازگشتی و قطعات تحت فشار نباشند.
ابزار مورد نیاز
آچار آلن یا پیچ‌گوشتی چهارسو (بسته به نوع پیچ رگلاژ)
جک یا پایه ایمن برای نگه داشتن خودرو
دستکش و عینک ایمنی
۲. پیدا کردن پیچ رگلاژ
پیچ رگلاژ معمولاً روی سیلندر ترمز یا بوستر ترمز قرار دارد:
مدل‌های مختلف کامیون، محل و نوع پیچ متفاوتی دارند:
بعضی پیچ‌ها چهارسو هستند.
بعضی دیگر نیاز به آچار آلن دارند.
قبل از شروع، کتابچه تعمیرات خودرو را چک کنید تا محل دقیق پیچ رگلاژ و نحوه دسترسی مشخص شود.
۳. باز و بسته کردن پیچ رگلاژ (تنظیم فاصله لنت)
هدف این مرحله: ایجاد فاصله مناسب بین لنت و کاسه/دیسک ترمز (حدود 0.5 میلی‌متر).
چرخاندن پیچ به سمت عقربه‌های ساعت
لنت را به کاسه نزدیک می‌کند.
این کار باعث می‌شود ترمز زودتر واکنش نشان دهد.
چرخاندن آرام پیچ در جهت مخالف عقربه‌های ساعت
فاصله کمی بین لنت و کاسه باقی می‌ماند تا چرخ کاملاً آزاد بچرخد.
نکته عملی:
لنت نباید گیر کند یا باعث مقاومت بیش از حد شود.
در عین حال، فاصله نباید زیاد باشد، چون در این صورت ترمز دیر عمل می‌کند.
چک کردن کورس سیلندر (Pushrod)
اگر کامیون دارای سیستم میله فشار یا میل‌پوسچر است، کورس آن را اندازه بگیرید.
کورس باید مطابق استاندارد سازنده باشد.
۴. تست اولیه با دست
چرخ را با دست بچرخانید:
نباید گیر کند
باید کمی مقاومت حس شود
این کار کمک می‌کند مطمئن شوید لنت‌ها با فاصله مناسب تنظیم شده‌اند.
۵. پر کردن سیستم بادی و تست عملکرد
پر کردن مخزن هوا
هوا را به فشار کاری استاندارد برگردانید.
تست ترمز با سرعت کم و بدون بار
ترمز را چند بار فشار دهید و مطمئن شوید عملکرد یکنواخت دارد.
بررسی علائم غیرعادی:
صدای زیاد، لرزش یا گیر کردن ترمز
واکنش نامتقارن در چرخ‌ها
در صورت مشاهده، تنظیمات پیچ رگلاژ را دوباره بررسی کنید
۶. نکات حرفه‌ای و ایمنی
همیشه رگلاژ هر دو طرف محور را یکسان انجام دهید.
اگر لنت یا کاسه فرسوده است، قبل از رگلاژ تعویض کنید.
رگلاژ منظم باعث افزایش عمر قطعات، کاهش مصرف انرژی و ایمنی بیشتر می‌شود.
برخی کامیون‌ها سیستم خودتنظیم دارند، اما پس از تعویض لنت یا مدت طولانی، حتماً نیاز به رگلاژ دستی است.
نکات مهم در تنظیم لنت ترمز بادی
همیشه هر دو طرف چرخ رو با هم رگلاژ کن
از روغن یا گریس زدن به لنت و کاسه خودداری کن
اگر بیش از حد پیچ رو سفت کنی، لنت می‌سوزه
اگر احساس کردی ترمز زیادی نرم شده، یه بار دیگه مراحل رگلاژ رو چک کن
مقایسه ی رگلاژ کردن ترمز کامیون بنز و ولوو
| ویژگی / مرحله | کامیون ولوو | کامیون بنز |
|---|---|---|
| نوع سیستم ترمز | سیستم بادی با قابلیت خودتنظیم | سیستم بادی سنتی با سیلندر و لنت |
| نیاز به رگلاژ دستی | معمولاً پس از تعویض لنت یا گذشت زمان | رگلاژ منظم و دوره‌ای ضروری است |
| محل پیچ رگلاژ | روی سیلندر ترمز، با آچار مخصوص | روی سیلندر ترمز یا بوستر ترمز، با آچار یا پیچ‌گوشتی |
| فاصله مناسب لنت تا کاسه | حدود 0.5 میلی‌متر | حدود 0.5 میلی‌متر |
| روش تنظیم پیچ | به آرامی ساعت‌گرد برای نزدیک شدن لنت، سپس خلاف جهت برای ایجاد فاصله | مشابه ولوو: ساعت‌گرد نزدیک، خلاف جهت فاصله مناسب |
| تست پس از رگلاژ | چرخ دستی و پر کردن سیستم بادی، بررسی عملکرد یکنواخت و صدا | چرخ دستی و تست سیستم بادی، اطمینان از عملکرد صحیح و عدم گیر کردن لنت |
| مزیت رگلاژ صحیح | افزایش عمر لنت، کاهش صدای غیرعادی، واکنش سریع ترمز | کاهش سایش نامتوازن، افزایش طول عمر قطعات، عملکرد ایمن ترمز |
رگلاژ ترمز کامیون ولوو
در کامیون‌های ولوو، سیستم ترمز بادی معمولاً به صورت خودتنظیم طراحی شده، اما با گذشت زمان یا پس از تعویض لنت‌ها، نیاز به رگلاژ دستی وجود دارد.
برای رگلاژ، ابتدا باید خودرو روی سطح صاف پارک و چرخ‌ها با جک بالا برده شوند. پیچ رگلاژ روی سیلندر ترمز قرار دارد و با آچار مخصوص تنظیم می‌شود. فاصله لنت تا کاسه باید حدود نیم میلی‌متر باشد تا ترمز دیرگیر یا زودگیر نشود. پس از تنظیم، تست دستی چرخ و پر کردن مجدد سیستم بادی ضروری است تا عملکرد یکنواخت و ایمن تأیید شود. رگلاژ درست باعث افزایش عمر لنت‌ها، کاهش صدای غیرعادی و واکنش سریع ترمز ولوو می‌شود.
رگلاژ ترمز کامیون بنز
در کامیون‌های بنز، سیستم ترمز بادی شامل سیلندر ترمز، لنت و فنر برگشت است که برای عملکرد بهینه نیازمند رگلاژ منظم است. ابتدا باید فشار هوا از سیستم تخلیه شود و خودرو روی سطح صاف پارک شود. پیچ رگلاژ روی سیلندر ترمز یا بوستر ترمز قرار دارد و با چرخاندن آن می‌توان فاصله مناسب بین لنت و کاسه را ایجاد کرد.
فاصله استاندارد باعث می‌شود ترمز نه خیلی دیرگیر شود و نه لنت‌ها سریع فرسوده شوند. پس از تنظیم، تست چرخ با دست و تست ترمز با سیستم پرشده، عملکرد صحیح و ایمنی کامل ترمز بنز را تضمین می‌کند. رعایت این مراحل به کاهش سایش نامتوازن و افزایش طول عمر قطعات کمک می‌کند.
علائم خرابی ترمز بادی
صدای فس‌فس موقع ترمز گرفتن
کاهش ناگهانی قدرت ترمزگیری
روشن شدن چراغ هشدار ترمز
لرزش در پدال ترمز
مصرف زیاد هوا توسط سیستم
در این موارد بهتره سریع‌تر برای تعمیر ترمز بادی اقدام کنی یا از قطعات باکیفیت استفاده کنی.
چرا از رودباکس خرید کنیم؟
محصولات اورجینال و با ضمانت کیفیت
ارسال سریع به تمام نقاط کشور
پشتیبانی فنی برای نصب و آموزش
مناسب‌ترین قیمت در بازار قطعات سنگین و سبک
برای مشاهده همه محصولات، به بخش ترمز بادی در سایت رودباکس سر بزن.
سوالات متداول
- 1. هر چند وقت یک بار باید ترمز بادی رو رگلاژ کنیم؟
بسته به نوع رانندگی و میزان بار، معمولاً هر 3 تا 6 ماه یکبار بررسی و تنظیم لازم می‌شه.
- 2. آیا خودم می‌تونم ترمز بادی رو تنظیم کنم؟
بله، با رعایت نکات ایمنی و داشتن ابزار مناسب، خیلی از راننده‌ها خودشون انجام می‌دن.
- 3. لنت ترمز بادی چند وقت یک بار باید تعویض بشه؟
بسته به کیفیت لنت و نوع مصرف، بین 20 تا 50 هزار کیلومتر باید تعویض بشه.
- 4. چرا بعد از رگلاژ، ترمز من صدا می‌ده؟
احتمالاً فاصله لنت با کاسه خیلی کمه یا لنت درست نصب نشده.
- 5. آیا ترمز بادی در هوای سرد مشکل پیدا می‌کنه؟
بله، ممکنه یخ‌زدگی در لوله‌ها ایجاد بشه، حتماً از خشک‌کن هوا استفاده کن.
